Αέρας, ήλιος, θάλασσα, άμμος, έρωτας, Σέριφος!

Κείμενο - Φωτογραφίες - Βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Τις πέντε τελευταίες ημέρες του Αυγούστου είχαμε στη διάθεσή μας να επισκεφτούμε ένα νησί, μέχρι να επιστρέψουν τα εγγόνια απ' την Κάσο, και επιλέξαμε τη Σέριφο. Η "ΖΑΝΤΕ FERRIES" μας χάρισε τα εισιτήρια (να είσαι καλά φίλε Νίκο Κάρδαρη), ο καπετάν Μιχάλης Λυγνός με φιλοξένησε και μοιράστηκε μαζί μου τον χρόνο του ταξιδιού στη γέφυρα του "ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ", μέχρι που στις 10 περίπου το βράδυ αποβιβαστήκαμε στο Λιβάδι που έσφυζε από ζωή. Γεμάτες, σχεδόν, οι παραλιακές ταβέρνες με το αυτοκινούμενο να διασχίζει με δυσκολία τον παραλιακό δρόμο κι' εμείς να κατευθυνόμαστε προς την παραλία του Αυλόμονα, στο ανατολικό άκρο του όρμου. Εκεί αποφασίσαμε να "αγοράσουμε" σε τιμή ευκαιρίας το οικόπεδο που θα μας φιλοξενούσε τα επόμενα τέσσερα βράδια και να επιστρατεύσουμε το παπί για τη συνέχεια.

Ο αέρας, αν και νύχτα, μας έπαιρνε και μας σήκωνε και σ' αυτό το τέμπο έμεινε μέχρι που φύγαμε απ' το νησί! Πέντε μέρες δεν πήγε για ύπνο ο Αίολος, ξεφυσούσε στα εφτάρια και μας εξέπληξε με το κουράγιο του! Άδικα πήρα μαζί μου το drone...

Όταν επιστρέφεις σε ένα τόπο με τον οποίο σε συνδέουν όμορφες αναμνήσεις, δεν μπορεί παρά να τον αγαπήσεις διπλά. Ήταν Σεπτέμβριος του 1972, 45 ολόκληρα χρόνια πριν, όταν στα Λιβαδάκια βγάζαμε με την καπετάνισσα, που τότε την είχα γνωρίσει, τις "σέλφι" εκείνης της εποχής με μοναδικό φόντο την αμμουδιά και τις καλαμιές. Σήμερα τα Λιβαδάκια είναι αγνώριστα. Ένας ολόκληρος οικισμός έχει καλύψει τον λόφο και τα σπίτια του έχουν ενωθεί με το λιμάνι! Οργανωμένο camping (πολύ αξιόλογο, όντως), bungalows, μπαρ, πισίνες, καταδυτικές δραστηριότητες! Στο όνομα της "ανάπτυξης" θυσιάζονται, δυστυχώς, κάποια πράγματα και φεύγουν ανεπιστρεπτί...

Όσο για την "απαγορευμένη" (τότε) παραλία των γυμνιστών, στην οποία έφθανες ακολουθώντας το αμμουδερό ανηφορικό μονοπάτι, αφήνοντας πίσω σου τα Λιβαδάκια, βρήκαμε τώρα εκεί υπέροχα εξοχικά σπίτια με θέα τα κρινάκια της παραλίας και το απέραντο γαλάζιο, ενώ στο ύψωμα ο Ράμος έγινε πια κανονικός οικισμός!

Και ενώ κατά την διάρκεια των πέντε ημερών είχα σκοπό να ριλαξάρω, περιορίζοντας την δραστηριότητά μου στο ταξιδιωτικό άρθρο και στο βίντεο του νησιού, αίφνης προέκυψαν άλλα δύο ενδιαφέροντα θέματα. Οι τρεις γυναίκες, που ήρθαν απ' την Αθήνα και, εδώ και κάποια χρόνια, δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στη Σέριφο http://www.ribandsea.com/face/3183-ti-kanoun-treis-athinaies-sti-serifo, αλλά και η ιστορία των αιματοβαμμένων μεταλλείων στον Κουταλά και το Μεγάλο Λιβάδι http://www.ribandsea.com/travels/3186-ta-aimatovammena-latomeia-sidirou-sti-serifo που σημάδεψαν την ιστορία του νησιού.

Βρήκαμε και τον Μίλτο Βρεττό, τον άλλοτε κραταιό άνδρα της "Olympic Hellas", που εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες έχει εγκατασταθεί στο Μεγάλο Λιβάδι και, παρά τα 80 σχεδόν χρόνια του, δραστηριοποιείται σε ένα φυτώριο που έχει δημιουργήσει στο λιμάνι. Αρνήθηκε πάντως πεισματικά να μου δώσει μια συνέντευξη, η οποία νομίζω ότι θα είχε πολύ ενδιαφέρον. "Τί να σου πω ρε φίλε; Πρέπει να θυμηθώ όλους εκείνους που μας οδήγησαν ως εδώ και θα εκνευριστώ. Άσε με, καλά ηρέμησα. Ούτως ή άλλως δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτε, μιλήσω δεν μιλήσω εγώ", μου είπε, κι' εγώ ένοιωσα πως δεν είχα δικαίωμα να επιμείνω.

Το παπί μάς οδήγησε σε όλα τα αξιοθέατα του νησιού, εύκολα, γρήγορα, απροβλημάτιστα και, κυρίως, οικονομικά. Για να μη μιλήσω για το παρκάρισμα, δηλαδή. Ξεκινώντας από τον Αυλόμονα λοιπόν, ακολουθήσαμε τον δρόμο που οδηγεί προς τις ανατολικές παραλίες. Στον Άγιο Σώστη ο δρόμος σταματά κάποια στιγμή για τα συμβατικά αυτοκίνητα, και από κει κατηφορίζεις με τα πόδια μια απόσταση 300 περ. μέτρων μέχρι την αμμουδιά, που από ψηλά θυμίζει λίγο την Κολώνα της Κύθνου. Εντάξει, είμαι υπεροβολικός, το ομολογώ. Την θυμίζει λίγο όμως είπα, όχι ότι είναι ίδια! Γραφικό το ομώνυμο εκκλησάκι, πάνω απ' την παραλία που κοιτάζει νοτιοανατολικά, κυματώδης η παραλία που βλέπει τον βοριά. Ελάχιστος ο κόσμος, έως κανένας! Διώχνει, προφανώς, η τραμουντάνα και ο κακός δρόμος, σκέφτηκα.

Λίγο πριν φθάσουμε στη θεωρούμενη από πολλούς καλύτερη παραλία της Σερίφου, την Ψιλή Άμμο, διακρίνω αριστερά μια μικρή λίμνη. Φθάνουμε ως εκεί και διαπιστώνουμε ότι δεν είναι λίμνη αλλά λιμνοδεξαμενή που συγκεντρώνει, με την βοήθεια ενός φράγματος, τα νερά της βροχής αλλά και των πηγών που αναβλύζουν από τα σπλάχνα της Σεριφιώτικης γης. Ευχάριστη έκπληξη, καθώς σε καμμία σχεδόν λιμνοδεξαμενή, στα νησιά που έχουμε επισκεφτεί, δεν έχουμε δει νερό, αλλά μόνο βρύα, καλάμια και λάσπη! Παράδειγμα οι λιμνοδεξαμενές (κατ' όνομα) του Καστελλόριζου και της Τήλου, για να αναφέρω δύο ενδεικτικώς. Το νερό στη λιμνοδεξαμενή της Σερίφου είναι αρκετό, με πουλιά και χελώνες που φιλοξενούνται και ξεδιψούν στα νερά της. Ως εδώ τα καλά, γιατί τώρα αρχίζουν τα κακά.

Το νερό λοιπόν αυτό χάνεται! Μάλιστα, χάνεται! Και χάνεται γιατί, ενώ σπαταλήθηκαν τόσα εκατομμύρια για να γίνει ένα όντως αξιόλογο έργο, οι αρμόδιοι τσιγκουνεύτηκαν ένα επιπλέον ποσό (ή χάθηκε κάπου στον δρόμο) για να γίνει το διϋλιστήριο που θα καθάριζε το νερό της λιμνοδεξαμενής και θα το διοχέτευε στην κατανάλωση. Αποτέλεσμα; Το νερό, όταν η στάθμη στη λιμνοδεξαμενή ανέβει, διοχετεύεται στα χωράφια για να ανέβει (υποτίθεται) αναλόγως και ο υδροφόρος ορίζοντας που τείνει να εξαντληθεί λόγω της υψηλής κατανάλωσης που παρατηρείται τους μήνες του καλοκαιριού!Το νερό αυτό δεν είναι βεβαίως καθαρό και κατάλληλο προς πόσιν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται...

Η Ψιλή Άμμος είναι όντως μια υπέροχη παραλία. Κοιτάζει όμως στον Γρέγο, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνονται εκεί αυτοί που τους αρέσει να παίζουν με τα κύματα. Τα αλμυρίκια εξασφαλίζουν σκιά, τα κρινάκια της άμμου δίνουν μια ξεχωριστή νότα στο περιβάλλον καθώς στολίζουν τους αμμόλοφους, ενώ υπάρχουν και δύο εστιατόρια.

Ακολουθεί η παραλία του Άϊ Γιάννη που δεν είναι τόσο δημοφιλής, αν και δεν υστερεί της Ψιλής Άμμου. Ειλικρινά, δεν καταλαβαίνω πολλές φορές ποια είναι τα κριτήρια του κόσμου ως προς το πού θα πάει να κολυμπήσει. Θαρρείς και επιλέγει να πηγαίνει εκεί που πηγαίνουν οι περισσότεροι! Όπως ακριβώς συμβαίνει με τα καλά εστιατόρια!

Αποφασίσαμε να συνεχίσουμε προς το βόρειο τμήμα του νησιού. Πριν καταλήξουμε στον Πλατύ Γιαλό, σταματήσαμε στο καστρομονάστηρο των Ταξιαρχών και μίλησα με τον εφημέριο. Εξήντα σχεδόν χρόνια, από την ηλικία των 17 ετών, βρίσκεται ο πατέρας Μακάριος στο μοναστήρι και το ενδιαφέρον του γι' αυτό είναι προφανές, αφού με προσωπική εργασία το μοναστήρι επί των ημερών του αναστηλώθηκε και εξωραίστηκε.

Ο Πλατύς Γιαλός δεν φημίζεται για την παραλία του, αποτελεί όμως ένα ασφαλές αγκυροβόλιο για τα σκάφη, αν και δεν διαθέτει οργανωμένη μαρίνα ή αλιευτικό καταφύγιο, εκτός από έναν προβλήτα. Στην παραλία της Συκαμιάς, που κοιτάζει προς τον Μαίστρο, τα παιγνίδια με το κύμα καλά κρατούν. Συναντώ ένα ζευγάρι που συζητάει κοντά στη θάλασσα. Με εμπνέει η σκηνή και θέλω να τους βιντεοσκοπήσω. Φοβάμαι μήπως παρεξηγηθώ και αναγκάζομαι να ζητήσω την άδειά τους. Αντιδρούν, περιέργως, πολύ θετικά. "Κανένα πρόβλημα", απαντούν και οι δυο. "Ωραίος τύπος είσαι, μπράβο σου που εκφράζεις μ' αυτόν τον ευγενικό τρόπο την επιθυμία σου", λέει η κοπέλλα. "Σε εμπνέουμε ε;", ρωτάει ο Νίκος (αυτό ήταν το όνομα του άνδρα). "Μπορείς να μας φωτογραφίσεις, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα", κατέληξε. Τους υπέδειξα να συνεχίσουν την κουβέντα τους, σαν να μην υπάρχω και, αφού τελείωσα με το βίντεο και τις φωτογραφίες, ζήτησα την ηλεκτρονική τους διεύθυνση για να τους στείλω το σχετικό υλικό.

Αφήσαμε για το τέλος τη νοτιοδυτική πλευρά της Σερίφου, που έχει συνδέσει άρρηκτα τη σύγχρονη ιστορία της με τον πόνο, τον ιδρώτα, τις απεργίες και το αίμα των μεταλλωρύχων του Κουταλά και του Μεγάλου Λιβαδιού. Περάσαμε από τη Βαγιά, όπου τα studios φυτρώνουν τελευταία σαν τα μανιτάρια. Σε μια περιοχή όπου λέγεται ότι συχνάζει ο Τζέφρυ για να ασκηθεί στο κανό, συνοδευόμενος από "φουσκωτούς" ώστε να μην πλησιάζει κανείς τον μεγάλο "ηγέτη" που κατάφερε να ξεγελάσει έναν ολόκληρο λαό για να κλέψει την ψήφο του με το "λεφτά υπάρχουν", ανοίγοντας διάπλατα τον δρόμο στον νυν "σωτήρα" μιας κυβέρνησης που ακροβατεί ανάμεσα στη δήθεν "αριστερά" και τον φασισμό. Ζητώ συγγνώμη που εμπλέκω την πολιτική στο ταξιδιωτικό ενός τόσο όμορφου Κυκλαδίτικου νησιού, αλλά δεν είμαι βλέπετε κλεισμένος στη γυάλα ενός ψεύτικου κόσμου...

Στη θάλασσα του Κουταλά φόρεσα τα βατραχοπέδιλα και τη μάσκα και ακολούθησα τη συμβουλή της Τζίνας Προκοπίου σε αναζήτηση βυθισμένων εξαρτημάτων, βαγονέτων και μηχανημάτων του μεταλλείου σιδήρου. Εντόπισα τμήματα μόνο της σκάλας φόρτωσης, που αποκολλήθηκαν από τη σκουριά και το αδυσώπητο σφυροκόπημα της θάλασσας, με τα περισσότερα μηχανήματα, μπουλντόζες και αυτοκίνητα να ξαπλώνουν σκουριασμένα, σπασμένα και χορταριασμένα στους γύρω λόφους.

Στο Μεγάλο Λιβάδι περιπλανήθηκα επί αρκετή ώρα ανάμεσα στα ακινητοποιημένα βαγονέτα, τη σκάλα φόρτωσης και τις στοές εξόρυξης του σιδήρου, στο πλαίσιο του αφιερώματός μου για τα αιματοβαμμένα μεταλλεία που έπαυσαν οριστικώς να λειτουργούν, αφού ποτίστηκαν πρώτα με τον ιδρώτα των μεταλλωρύχων και αφαίρεσαν τη ζωή πολλών από αυτούς. Βαθειά χαραγμένη θα μείνει στο μυαλό μου η εικόνα της μεγάλης λευκής κουκουβάγιας που, ξαφνιασμένη από την παρουσία μου σε μια απ' τις στοές, πέταξε αργά μπροστά μου, με κοίταξε με τα πελώρια μάτια της και μετά εξαφανίστηκε σε αναζήτηση άλλης κρύπτης. Δυστυχώς δεν είχα πατήσει το "rec" της βιντεοκάμερας κι' έτσι η απίστευτη εκείνη συνάντηση αποθηκεύτηκε μόνο στα τσιπάκια της μνήμης μου. Πίστεψα ότι θα την έβρισκα, αν πήγαινα το πρωί της επομένης στην ίδια στοά, αλλά δυστυχώς η λευκή κουκουβάγια δεν ήταν εκεί...

Λίγες ώρες πριν αφήσουμε πίσω μας την όμορφη και ανεμοδαρμένη Σέριφο, πήγα με το παπί μέχρι τη λίμνη και την παραλία που βρίσκεται στον όρμο Τσιλιπάκι, ανατολικά του λιμανιού. Έστριψα δεξιά στις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού (αριστερά ο δρόμος οδηγεί στην Ψιλή Άμμο) και κατηφόρισα προς την παραλία. Καθώς πλησίαζα η μυρωδιά του οχετού τρύπησε τα ρουθούνια μου. Γι' αυτό δεν κολυμπάει κανείς εδώ, σκέφτηκα. Είναι και κακός ο δρόμος, οπότε ήρθε το γλυκό και έδεσε. Στη λίμνη, που σχηματίζεται πριν την παραλία, καταλήγει ένα μικρό ποτάμι άγνωστης προέλευσης. Προσπάθησα λίγο πιο ύστερα να αντλήσω πληροφορίες και να δώσω απαντήσεις στα ερωτήματα που με βασάνιζαν. Έχουμε λοιπόν και λέμε. Το "ποταμάκι" μεταφέρει στη λίμνη (που ήταν ανέκαθεν λίμνη) και από κει στη θάλασαα, λύματα τα οποία δεν επεξεργάζεται ο βιολογικός καθαρισμός! Δεν έχει τον τρόπο να τα καθαρίσει; Δεν προλαβαίνει να τα καθαρίσει; Άγνωστο...

Έφυγα με τον προβληματισμό αν πρέπει ή δεν πρέπει να γράψω τα δυσάρεστα που έπεσαν στην αντίληψή μου. Κι' εκεί που είχα αποφασίσει να μην, εμφανίστηκε η γνωστή μάγισσα και μου έδωσε μια στο κεφάλι με το ραβδί της. "Θα γράψεις, εσύ δεν γίνεται να μη γράψεις", μου είπε, και έφυγε ρίχνοντάς μου μια απειλητική ματιά...

Ευχαριστώ την "ZANTE FERRIES" και τον Νίκο Κάρδαρη, τον πλοίαρχο Μιχάλη Γλυνό και το πλήρωμα του "ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ" για την φιλοξενία, και την Τζίνα Προκοπίου για τις παλιές μαυρόασπρες φωτογραφίες που μου έστειλε.